BG CS DA DE EL EN ES ET FI FR HU IT LT LV MT NL PL PT RO SK SL SV
   
 
  Strona główna > Narzędzia zapobiegawcze > Klasyfikacja i oznakowanie

Klasyfikacja i oznakowanie substancji i preparatów

   
 

Na całym świecie stosuje się obecnie różne systemy klasyfikacji i oznakowania (K&O) substancji chemicznych. Ta sama substancja może być sklasyfikowana jako „toksyczna” w Stanach Zjednoczonych, „szkodliwa” w krajach Unii Europejskiej, a w Chinach jako „nie stwarzająca zagrożenia”. Celem wyeliminowania tych rozbieżności oraz wzmocnienia systemu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego, została podjęta decyzja o wdrożeniu Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania (GHS) pod egidą ONZ System GHS został formalnie przyjęty w 2002 r. przez Radę Gospodarczą i Społeczną Narodów Zjednoczonych (UN ECOSOC) i zrewidowany w 2005 r. i 2007 r.
Jego celem jest poprawa systemu informowania o zagrożeniach pracowników, konsumentów, służb ratunkowych i transportowych, za pomocą zharmonizowanych etykiet oraz, w stosownych przypadkach, zharmonizowanych karty charakterystyki substancji.

Wdrożenie systemu GHS w obszarze Wspólnoty

System GHS jest zbiorem międzynarodowych zaleceń. Z tego względu jego zastosowanie jest dobrowolne. Jednakże, jak większość państw, Wspólnota wyraziła wolę wprowadzenia tego systemu do prawa unijnego jako obowiązkowego.
Stosowne kryteria systemu GHS zostaną zatem w 2009 r. całkowicie włączone do unijnych aktów prawnych obowiązujących w dziedzinie transportu. W zakresie dostaw i stosowania substancji chemicznych, Komisja Europejska przyjęła pod koniec roku 2008 rozporządzenie nr 1272/2008/WE, zwane rozporządzeniem CLP, w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji niebezpiecznych i mieszanin, które w stosunkowo krótkim czasie zastąpi obecny system.
To rozporządzenie uwzględnia kryteria klasyfikacji i zasady oznakowania substancji określone w systemie GHS, lecz bazuje ponadto na 40 latach doświadczenia w zakresie wdrażania istniejącego prawa unijnego w dziedzinie chemikaliów. Osiągnięty poziom ochrony zostaje zachowany poprzez wspólnotowe klasy zagrożeń nie będące na chwilę obecną częścią systemu GHS, oraz przez podtrzymanie niektórych bieżących klasyfikacji i zasad oznakowania. Ponadto, rozporządzenie uwzględnia wszystkie klasy zagrożeń systemu GHS, natomiast pomija niektóre kategorie (poziomy nasilenia zagrożenia w obrębie danej klasy) nie będące częścią obecnego prawa. Rozporządzenie CLP obejmuje niektóre klasy lub kategorie zagrożeń, które nie są obecne w aktualnym prawie wspólnotowym dotyczącym dostaw i stosowania, lecz są – lub będą – częścią wspólnotowego systemu transportowego.

CLPWięcej informacji na temat CLP

Szczegółowe informacje dotyczące wdrożenia rozporządzenia CLP można znaleźć na stronie internetowej departamentu CNRS zapobiegania zagrożeń chemicznych (w języku angielskim).

Evolution étiquetageZ tej witryny można pobrać broszurę przedstawiającą zmiany klasyfikacji i oznakowania substancji chemicznych (dokument PDF w języku polskim).


Zgodność z systemem REACH

Rozporządzenie CLP obejmuje niezbędne poprawki do rozporządzenia REACH oraz określone założenia programu REACH, które zostały do niego wcielone:

  1. zobowiązanie przedsiębiorstw do samo-klasyfikacji ich substancji i mieszanin oraz zgłaszania klasyfikacji;
  2. utworzenie zharmonizowanego wykazu substancji sklasyfikowanych na poziomie wspólnotowym;
  3. sporządzenie wykazu klasyfikacji i oznakowania ze wszystkich zgłoszeń i zharmonizowanych klasyfikacji, o których mowa powyżej.

Ponieważ karty charakterystyki substancji stanowią główne narzędzie komunikacji w ramach rozporządzenia REACH, zasady dotyczące kart charakterystyki zostają zachowane.

Główne zmiany wdrażane przez rozporządzenie CLP

W rozporządzeniu wykorzystano terminologię GHS: Pojęcie „substancja” zostaje zachowane, natomiast pojęcie „preparat” zostaje zastąpione pojęciem „mieszanina”; pojęcie „kategoria zagrożenia” zostaje zastąpione pojęciem „klasa zagrożenia”. Klasa zagrożenia odnosi się do natury zagrożenia fizycznego, zagrożenia dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska. Określone klasy zagrożenia mogą podawać rozgraniczenia, podczas gdy inne mogą obejmować kategorie zagrożenia.
W rozporządzeniu CLP określono 28 klas zagrożenia: 16 klas zagrożenia fizycznego, 10 klas zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, 1 klasę zagrożenia dla środowiska naturalnego, oraz dodatkową klasę dla substancji działających szkodliwe na warstwę ozonową. Klasy oparte na właściwościach fizykochemicznych są inne od bieżących kategorii zagrożenia. Są one oparte na klasach zdefiniowanych w prawie międzynarodowym w odniesieniu do transportu towarów niebezpiecznych. Z tego względu pewne klasy nie są znane użytkownikom europejskim. Z drugiej jednak strony, zagrożenia dla zdrowia ludzkiego są podobne do zagrożeń określonych w obecnym systemie, nawet jeżeli są zorganizowane i skategoryzowane w inny sposób w obrębie klas zagrożeń.

Kryteria klasyfikacji dwóch systemów, tzn. zasad wykorzystywanych dla celów klasyfikacji i kategoryzacji danej substancji chemicznej w obrębie danej klasy zagrożenia, mogą być różne. Ponadto, zmiany wartości granicznych i metod kalkulacji odnoszących się do mieszanin odniosą skutek w postaci większej liczby sklasyfikowanych chemikaliów w nowym systemie.

System oznakowania w ramach rozporządzenia CLP obejmuje elementy, które w większości przypadków są różne od tych, które są obecnie stosowane w zakładach pracy na terenie Europy. Wymagane informacje to: identyfikacja produktu, identyfikacja dostawcy, piktogramy zagrożeń, zwroty ostrzegawcze, frazy ryzyka i frazy bezpieczeństwa.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w sekcjach zagrożenia fizyczne, zagrożenia dla zdrowia i zagrożenia dla środowiska.

Flacon CMRKlasyfikacja i oznakowanie substancji CMR

Substancje CMR (substancje sklasyfikowane jako rakotwórcze, mutagenne lub toksyczne ze względu na zagrożenie rozrodczości) są wymienione w rozporządzeniu CLP.
Zaktualizowana lista tych substancji, podana w nowej klasyfikacji i w nowych oznakowaniach jest dostępna na stronach serwisu: unité de Prévention du risque chimique du CNRS (w języku angielskim).


Okres przejściowy pomiędzy dwoma systemami

Rozporządzenie przewiduje współistnienie systemu obecnego i systemu CLP w okresie przejściowym. Do dnia 1 grudnia 2010 r. zostaną sporządzone etykiety substancji zgodnie z nowym systemem CLP, lecz klasyfikacja zgodnie z bieżącym systemem zostanie utrzymania w kartach charakterystyki substancji w nowym systemie. Do dnia 1 czerwca 2015 r. przedsiębiorstwa, które odpowiadają za oznakowanie chemikaliów, mogą dowolnie stosować jeden z dwóch systemów dla mieszanin. Jeżeli zostanie wybrany nowy system, etykieta będzie musiała zostać sporządzona zgodnie z tym systemem, przy czym w karcie charakterystyki będzie trzeba podać obydwie klasyfikacje. Od dnia 1 czerwca 2015 r. obecnie obowiązujące dyrektywy zostaną unieważnione i zastąpione rozporządzeniem CLP.

Prévention du risque chimique, Francja, 2007, 2009
Niniejszy dokument został sporządzony wyłącznie dla celów informacyjnych i w żadnych okolicznościach nie stanowi porady prawnej. Jedynym autentycznym dokumentem referencyjnym jest rozporządzenie REACH (Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006).